Hrvatski jezični portal

grȍb

grȍb m 〈N mn gròbovi〉

Izvedeni oblici
jednina
N grob
G groba
D grobu
A grob
V grobe
L grobu
I grobom
množina
N grobovi
G grobova
D grobovima
A grobove
V grobovi
L grobovima
I grobovima
Definicija
1. jama u koju se polažu posmrtni ostaci pokojnika [položiti u grob]; raka
2. pren. tiho, gluho, mračno mjesto ili prostor [kao u grobu]
Sintagma
grob neznanog junaka grob za sve one koji su umrli za određene ideale a ne zna im se mjesto smrti ili to mjesto nije moglo biti obilježeno;
Sveti grob grob Isusa Krista
Frazeologija
do groba do kraja života;
jednom nogom u grobu, v. noga ⃟;
kao dječji grob cipele vrlo velikog broja;
(šuti) kao grob 1. ništa ne želi govoriti 2. zna čuvati tajnu;
kao u grobu potpuna tišina (isto grobna tišina);
kopati kome grob spremati čiju propast (ne smrt);
leći u hladan grob 1. jez. knjiž. umrijeti 2. u razgovornom sloju jezika s ekspresijom [možda sam imao pogrešnih ideja, ali zbog njih nitko nije legao u hladan grob];
(tišina) na rubu (ivici) groba blizu smrti, od bolesti ili od starosti;
ne možeš odnijeti u grob nema smisla previše stjecati za života;
od kolijevke do groba cijeloga života;
(to su) okrečeni grobovi licemjeri;
okretati se u grobu (od čuda, neprilike itd.) slika kojom se izražava da mrtav čovjek, potpuno sačuvan, negoduje nad djelima živih [da me moj otac vidi, koji u životu nije uzeo kuhaču u ruke, kako kuham, okrenuo bi se u grobu];
otjerati u grob (koga) skratiti život kome;
pasti u hladan grob jez. knjiž. naći smrt, umrijeti ili poginuti;
to će mu biti grob to je njegova propast
Etimologija
prasl. i stsl. grobъ (rus. grob, polj. grób) ≃ stvnjem. grab ≃ v. grebati, grepsti